Tjongie's website:
Contact | Actueel | Home | Geloof | Recht | Sport | Werk
Geloof

Zijn handen in onschuld wassen

Het idee voor dit onderdeel op de site begon met dit spreekwoord. Ik keek naar de film Ben Hur en zag dit spreekwoord voor mijn ogen beeldend uitgewerkt. De betekenis zal een ieder duidelijk zijn. Je pleit jezelf vrij, ik weet nergens van, o nee, aan mij ligt het niet. Je neemt ergens geen verantwoordelijkheid voor. Helder genoeg, over naar de plaatjes.

Op de tekening rechts is duidelijk te zien hoe Pilatus zijn handen uitsteekt en een bediende er water over heen giet. Er zit ook nog een bediende onder die het water opvangt in een schaal. Rechts van Pilatus staat Jezus, bewaakt door een soldaat geboeid toe te kijken. Ook links zien we nog een soldaat.

Dit is een oud plaatje, maar zoals je hieronder kan zien inspireert deze geschiedenis ook in de huidige tijd nog kunstenaars. Hier zien we opnieuw een bediende, maar wast Pilatus zijn handen zelf, terwijl ook hier Jezus geboeid, met zijn handen in het blok, toekijkt. Daarnaast weer een paar bewakers.

De maker van de tekening rechts is onbekend (ong. 1700) die hieronder van He Qi uit China.

swpilatusoud
swpilatusmodern

Het spreekwoord komt dus uit de Bijbel uit Mattheüs 27:24: Pilatus nam water en waste de handen voor de ogen van de mensen en zei: ik ben onschuldig aan het bloed van deze Rechtvaardige.

Je handen in onschuld wassen is dus publiekelijk jezelf rechtvaardigen.(terwijl je beseft dat je er eigenlijk wel schuld aan hebt..

De geschiedenis van Jezus voor Pilatus komt in alle 4 de evangeliën terug. Zelf vind ik de beschrijving van Lukas wel mooi omdat daarin heel duidelijk naar voren komt dat Pilatus heilig overtuigd was van de onschuld van Jezus. In hoofdstuk 23 zegt Pilatus tot 3x toe tegen het Joodse volk dat hij als rechter niet tot een schuldigverklaring kan komen:

  • vers 4: ik vind geen schuld in deze Mens
  • vers 14: ik heb Hem ondervraagd en ik heb in deze Mens geen schuld gevonden
  • vers 22: wat heeft Deze dan voor kwaad gedaan? Hij is niet des doods schuldig

 

De Joden konden niet zelf oordelen omdat de Romeinen het land hadden bezet. Daarom moesten ze naar Pilatus en daar brengen ze de aanklacht naar voren. Hij zou oproer veroorzaken en niet willen luisteren naar de keizer in Rome. Pilatus gaat op onderzoek uit maar komt in vers 4 tot de voorlopige conclusie: ik vind geen schuld in deze Mens en stuurt Jezus door naar koning Herodes; die moet zijn licht maar eens over de zaak laten schijnen. Herodes kan echter ook geen uitsluitsel brengen en het hele spel verplaatst zich weer naar Pilatus. Mag Jezus gedood worden? Maari in vers 14 trekt Pilatus weer dezelfde conclusie: ik heb Hem ondervraagd en heb in deze Mens geen schuld gevonden en ook Herodes niet. Pilatus wil Jezus veroordelen en hij probeert er onderuit te komen: hij laat het volk kiezen tussen Jezus en Barabbas, maar het volk kiest Barabbas. Hij laat Jezus geselen, misschien om meelij op te wekken, maar de eis blijft gelijk: kruisig Hem. Pilatus zegt het dan nog maar eens voor de derde keer in vers 22: Wat heeft Deze dan voor kwaad gedaan? Hij is niet des doods schuldig. Maar wanneer het volk aanhoudt en Jezus wil kruisigen, gaat Pilatus door de knieën. Maar niet nadat hij zijn handen in onschuld heeft gewassen.

Pilatus wil geen verantwoordelijkheid dragen voor de dood van Jezus. Het is niet mijn fout. Het Joodse volk is het om het even: best Pilatus, als je Hem maar uitlevert aan ons. Zijn bloed kome over ons en onze kinderen. Als de dood van Jezus door iemand gewroken moet worden, dan mag dat op ons, jij Pilatus gaat dan vrijuit. Onvoorstelbaar eigenlijk: Jezus zo onschuldig, en toch moedwillig ter dood gebracht. Hoe kan het bestaan. Dat zouden wij nooit doen. Of toch? Ik denk aan het gedicht van Revius:

Hy droech onse smerten

T'en sijn de Joden niet, Heer Jesu, die u cruysten,
Noch die verradelijck u togen voort gericht,
Noch die versmadelijck u spogen int gesicht,
Noch die u knevelden, en stieten u vol puysten,

 

T'en sijn de crijchs-luy niet die met haer felle vuysten
Den rietstock hebben of den hamer opgelicht,
Of het vervloeckte hout op Golgotha gesticht,
Of over uwen rock tsaem dobbelden en tuyschten*:

*Tuyschten is verkwanselden of ruilden (denk aan het Duits: tauschen)

Ick bent, ô Heer, ick bent die u dit heb gedaen,
Ick ben den swaren boom die u had overlaen,
Ick ben de taeye streng daermee ghy ginct gebonden,
De nagel, en de speer, de geessel die u sloech,
De bloet-bedropen croon die uwen schedel droech:
Want dit is al geschiet, eylaes! om mijne sonden.

Er staat maar één straf op het doden van een onschuldige en dat is zelf de doodstraf krijgen. God moet eigenlijk straffen en gehoor geven aan de roep van het volk: Zijn bloed kome over ons. Maar voordat God die straf ten uitvoer kan brengen, neemt Jezus het woord en zegt: Ik heb al de straf gedragen, Mijn bloed heeft gevloeid en dat bloed reinigt van alle zonden. Op die wijze komt het bloed van Jezus toch over het volk, maar niet om te vernietigen, maar om te verzoenen. Voor wie? Voor iedereen die zijn handen niet in onschuld wast, maar zijn fouten toegeeft en tot Jezus vlucht..


Contact | Actueel | Home | Geloof | Recht | Sport | Werk